Το
πρώτο μινωικό ναυπηγείο κατασκευής μεγάλων πλοίων 50 μέτρων, θα
παρουσιάσουν σε συνέδριο για την Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία, που θα
γίνει στο Ηράκλειο της Κρήτης, στις 21 Μαρτίου, ο ερευνητής δρ. Μηνάς
Τσικριτσής και ο γεωλόγος Στέλιος Μανωλιούδης.
Στην
περιοχή υπάρχουν λαξεύματα και βάσεις μινωικών κτισμάτων τόσο στην ξηρά
όσο και μέσα στη θάλασσα, ενώ στη βόρεια πλευρά της αμμώδους παραλίας
εμφανίζονται δύο μεγάλα ορθογώνια λαξεύματα, τα οποία έχουν κατακλυσθεί
από τη θάλασσα. Πιθανότατα πρόκειται για χώρο κατασκευής μινωικών πλοίων
-γύρω στα 45 μέτρα και μικρότερων 15-25 μέτρα, λέει ο κ. Τσικριτσής.
Πρώτος
για το ναυπηγείο των μινωικών χρόνων είχε γράψει ο αρχαιολόγος Σ.
Μαρινάτος, ο οποίος αναφέρει ότι ο χώρος του ναυπηγείου ήταν λαξευμένος
στο βάθος του ορμίσκου, που είχε εξορυχθεί πέτρωμα πωρόλιθου από μια
μεγάλη ορθογώνια κοιλότητα.
Ο
κ. Τσικριτσής και ο κ. Μανωλιούδης, μαζί με τους συνεργάτες τους,
πραγματοποίησαν στον χώρο σειρά επισκέψεων, κάνοντας παρατηρήσεις και
μετρήσεις. «Το αποτέλεσμα είναι ότι η περιοχή ολόκληρη αποτέλεσε ένα
μεγάλο λατομείο. Όταν καταδυθήκαμε εντυπωσιαστήκαμε από τις φάλκες
χάραξης που είδαμε σε πολλά σημεία του πυθμένα που διατηρούνταν σε
αρίστη κατάσταση.
»
Παρατηρούνται ακόμα εξορύξεις σε διάφορα σημεία του χώρου όπως στο
νησάκι ΒΑ, στη βόρεια και τη δυτική πλευρά του ακρωτηρίου, τόσο
επιφανειακά όσο και υποθαλάσσια. Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει είναι το
μεγάλο λάξευμα που έχει κατακλυσθεί από τη θάλασσα, αλλά και ένα
σκαλοπάτι νότια του λαξεύματος αυτού» τονίζει ο κ. Τσικριτσής.
Tο
λάξευμα έχει μήκος 48 και πλάτος 10,60 μέτρα. Το ύψος του κατακόρυφου
λαξεύματος είναι περί τα 1,80 μέτρα στο κέντρο και «σβήνει» ανατολικά,
ενώ στη δυτική πλευρά κυμαίνεται περί το 1,30 μ. Σε πολλά σημεία έχει
προσχώσεις με άμμο, ενώ εντυπωσιακό στοιχείο είναι πως το τεχνητό
λάξευμα στο μέσο του, το διαχωρίζει μικρός τοίχος μήκους 48 μέτρων,
πλάτους 0.80 μ και ύψους 0,60 μέτρα.
Νότια
του λαξεύματος προς την περιοχή των μινωικών κτιρίων υπάρχει ένας άλλος
λαξευτός χώρος με διαστάσεις 18 επί 6 μέτρων στο επίπεδο της θάλασσας.
Στον χώρο αυτόν, υποστηρίζουν οι επιστήμονες, ίσως να αποθηκευόταν
ξυλεία και ό,τι άλλο χρειαζόταν για την κατασκευή των πλοίων.
«Υπάρχουν
ενδιαφέροντα ίχνη» λέει ο κ. Τσικριτσής και διευκρινίζει: «Ειδικότερα
εμφανίζεται σχεδόν οριζόντιο αυλάκι 8 εκατοστών πάχους και βάθους 4
εκατοστών που γίνεται λοξό στα δυτικά. Ακόμα πάνω από το αυλάκι υπάρχει
απόλυτα επίπεδη -και λοξή προς τα δυτικά- επιφάνεια, η οποία
δημιουργήθηκε πιθανότατα από τριβή σχοινιών (εμφανίζει επιπέδωση και
λείανση)».
Όπως
εξηγεί ο κ. Τσικριτσής «το λάξευμα πιθανότατα κατακλυζόταν με νερό κατά
βούληση. Δηλαδή, όταν ολοκληρωνόταν η ναυπήγηση οδηγούσαν το νερό της
θάλασσας στο τετράγωνο λάξευμα και έτσι "κατέβαζαν" (με την υποστήριξη
μοχλών και σχοινιών) το μεγάλο σκάφος που είχαν κατασκευάσει στην
υδάτινη δεξαμενή. Αυτό το πετύχαιναν με τη διοχέτευση θαλασσινού νερού
από τα δυτικά.
»
Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι δυτικά από το λάξευμα, πάνω στον
ψαμμίτη έχουν λαξευτεί κανάλια. Υπάρχει δίκτυο λαξευτών καναλιών με ίχνη
εργαλείων από τη λάξευση. Το μεγαλύτερο έχει μήκος γύρω στα 8 μέτρα
πλάτος 10-13 εκατοστά και βάθος 12 -21 εκατοστά του μέτρου».
Η
ύπαρξη λαξευτών καναλιών προς τα νότια οδήγησε την έρευνα στο δυτικό
τμήμα όπου διαπιστώθηκε η ύπαρξη δεύτερου λαξεύματος διαστάσεων 25 επί 8
μέτρα. «Θεωρούμε ότι πιθανότατα είναι ένα δεύτερο μικρότερο ναυπηγείο
κατασκευής μικρότερων σκαφών» καταλήγει ο κ. Τσικριτσής.